Kolë Idromeno (1860-1939)

 Painter, photographer and architect Kolë Idromeno (1860-1939) is perhaps the best-known of the early figures of Albanian painting. He was born in Shkodra and began drawing and doing water colours at an early age (1871-1874). With the help of Pjetër Marubi, from whom he also learned the art of photography, he was able to travel to Venice in 1875 to attend the Academy of Fine Arts, but he did not survive the rigors of formal training and gave up after six months. He remained in Venice, though, and worked for a couple of years as the assistant to an established Venetian painter, returning to Albania in 1878. In 1883, he opened a photo studio with cameras imported from the Pathé company in France. In 1912, he became the first person in Albania to import moving picture equipment and to show films. In August of that year, he signed a contract with the Josef Stauber company in Austria to set up the country's first, rudimentary public cinema. As a painter, Idromeno preferred urban subjects, such as in his Dasma shkodrane (Wedding in Shkodra), 1924, but also did portraits of intellectuals and nationalist figures. Particularly well-known is the portrait of his half- veiled Motra Tone (My Sister Tone), 1883. Landscapes and religious subjects also occur. His paintings were shown at international art exhibitions in Budapest (1898), Rome (1925), Bari (1931), Rome (1936) and New York (1939). Kolë Idromeno is also remembered as a sculptor and as an architect of public buildings in Shkodra.  Der Maler, Fotograf und Architekt Kolë Idromeno (1860-1939) ist wohl der bekannteste Vertreter der frühen albanischen Malerei. Geboren wurde er in Shkodra, wo er schon in den Jahren 1871-1874 mit Zeichnungen und Aquarellen begann. Mit der Unterstützung von Pjetër Marubi, von dem er auch die Kunst des Fotografierens lernte, konnte er als Heranwachsender 1875 nach Venedig reisen, um an der dortigen Kunstakademie zu studieren. Nach sechs Monaten gab er das Studium auf, blieb aber in Venedig, wo er für ein paar Jahre bei einem etablierten Künstler assistierte, Im Jahre 1878 kehrte er nach Albanien zurück. 1883 öffnete er mit Kameras der französischen Pathé-Gesellschaft ein Fotogeschäft und im Herbst des Jahres 1912 errichtete er das erste Kino in Albanien, nachdem er einen Vertrag mit der österreichischen Firma Josef Stauber unterschrieben hatte. Als Maler zog Idromeno städtische Motive wie Dasma shkodrane (Hochzeit in Shkodra), 1924, vor, fertigte aber auch Porträts bekannter Intellektuelle und Patrioten. Bekannt in erster Linie ist das Porträt seiner halbverschleierten Schwester Motra Tone (Meine Schwester Tone), 1883. Landschaften und religiöse Themen kommen bei Idromeno auch vor. Gezeigt wurden seine Gemälde u.a. in Budapest (1898), Rom (1925), Bari (1931), Rom (1936) und New York (1936). Kolë Idromeno war in Shkodra auch als Bildhauer und Bauarchitekt bekannto.  Piktor, fotograf dhe arkitekt Kolë Idromeno (1860-1939) është ndoshta një nga piktorët e hershëm më të njohur të pikturës shqiptare. U lind në Shkodër dhe filloi të vizatonte dhe të bënte akuarele që në moshë të re (1871-1874). I ndihmuar nga Pjetër Marubi, prej të cilit mësoi dhe artin e fotografimit, shkoi në Venedik në vitin 1875 për të ndjekur Akademinë e Arteve të Bukura, nga e cila u largua pas gjashtë muajsh, pasi nuk mundi tu përshtatej rregullave të rrepta mësimore. Megjithatë, ndenji në Venedik ku për disa vite punoi si ndihmës i një piktori të njohur venecian, dhe në vitin 1878 u kthye në Shqipëri. Në vitin 1883 hapi një studio fotografimi me kamerat e importuara nga shoqëria Pathé në Francë. Në vitin 1912 ishte personi i parë në Shqipëri që importoi aparate filmike për shikimin e filmave. Në gusht të po atij viti nënshkroi një kontratë me shoqërinë austriake Josef Stauber për ngritjen e kinemasë së parë të thjeshtë në vend. Si piktor, Idromeno preferonte tema qytetare, si në pikturën Dasma shkodrane, 1924, por pikturoi dhe portretet e intelektualëve dhe figurave kombëtare. Në veçanti, shumë i njohur është portreti me fytyrë gjysmë të mbuluar me shami, Motra Tone, 1883. Gjithsesi ka edhe peizazhe dhe tema fetare. Pikturat e tij u ekspozuan në ekspozita ndërkombëtare në Budapest (1898), Romë (1925), Bari (1931), Romë (1936) dhe Nju Jork (1939). Kolë Idromeno kujtohet në Shkodër gjithashtu si skulptor dhe arkitekt i ndërtesave publike.